To lepsze niż Gwiazdka! - westchnęła rozanielona Paulina przybierając ołtarzyk kwiatami. Frajda z urządzania ołtarzyka to coś jak nasze ubieranie choinki. Zapach aksamitki koi niczym aromat igliwia. Jedzenie słodkiego pan de muerto na koniec dnia to jak długo wyczekiwane prezenty.
Ale Dias de los Muertos to nie tylko to. To piękne, głębokie święto, które pomaga spotkać się z bliskimi, którzy już odeszli. Spojrzeć na przeszłość i przyszłość. I znać sobie sprawę z tego, kim, dlaczego i gdzie jesteśmy.Ofrenda w domu musi być - powiedziała Paulina, perkusistka zespołu Aarona, u której mieszkamy. Zarządziła wielkie przygotowania. Dwa dni wcześniej poszliśmy na targ po papel picado, świece i kopal do palenia. Dzień wcześniej przynieśliśmy aksamitki i cukrowe czaszki. Do ostatniej chwili czekało jedzenie, woda i pan de muerto. Nie różniliśmy się tym od reszty Meksykanów. Ołtarzyki stawia się w Meksyku wszędzie - w sklepie mięsnym, w szkole podstawowej i na dworcu autobusowym. Powszechność tego zwyczaju można porównać śmiało do przedświątecznych choinek.
Ten ołtarzyk w sklepie z maszynerią do domu i ogrodu zachwycił mnie pięknym kontrastem z nieczułym otoczeniem.
But - ołtarzyk - but.
Na pasmanteryjnym ołtarzyku nie mogło zabraknąć rękodzieła.
Na piekarnianym ołtarzyku króluje pieczywko.
W sklepie z zabawkami zaś króluje figurka św. Judy Tadeusza- patrona spraw beznadziejnych.
W sklepie kaletniczym oprócz wypchanych zwierząt spotkałam rodaka.
Na ołtarzyku autobusowym stała uczta, która mogłaby wyżywić komplet pasażerów jednego autobusu. Mole, tacos, enchiladas - wszystko sprzed dobrych paru dni.
No i mój faworyt w małym barku z hamburgerami i tacos. Ołtarzyk i telewizor z wyginającymi się paniami na kanale Banda Max.
Każdy z domowników dostał czekoladową czaszkę. Na szczęście.
Cała uroczystość zaczyna się 1 listopada po zmroku. Gasimy światło i zapalamy świece. Do czasu zgaśnięcia pierwszej z nich wspominamy naszych zmarłych. Każde z nas opowiada innym ich historie. Ja mówię o tym, że to dzięki babci jestem tu, gdzie jestem. W liceum, gdy wybierałam kierunek studiów, mogłam iść praktycznie wszędzie. Spełniłabym się i na filozofii, i na astronomii, i na AWF-ie. Ale stwierdziłam, że takie decyzje powinny być jakoś głębiej zakorzenione. Nie widziałam innej możliwości, jak pójść na polonistykę - jak moja właśnie zmarła babcia. Przed jej śmiercią spędziłyśmy razem dużo czasu wspominając jej niezwykłe historie z czasów wojny. Całe życie chciała je spisać, ale nigdy jej się nie udało. Najpierw przyszła gromadka dzieci, potem choroby. Powiedziałam wtedy, że najpierw zapiszę jej historię. Później zaś będę pisać swoją. Plany pokrzyżowała nam jej śmierć, udało mi się spisać zaledwie kilka stron, które czytaliśmy na jej pogrzebie i które możecie zobaczyć TUTAJ.
Aaron opowiedział nam historie swoich znajomych. Wybierał najpiękniejsze wspomnienia z nimi związane, puścił nam ich najlepsze piosenki. Taktownie nic nie wspominał o ich śmierci. O tym, że ktoś popełnił samobójstwo. Ktoś inny wpadł pod koła pociągu, którym podróżował na gapę. Ktoś został zastrzelony przy śniadaniu przez niezrównoważonego psychicznie człowieka, któremu dzień wcześniej pomógł. Kiedy rysowałam detale ich twarzy, mniej lub bardziej zaznaczone kości policzkowe, tatuaże i oryginalne kapelusze, Aaron cały czas mi o nich opowiadał, cały czas puszczał mi ich muzykę. Moja kreska, jego opowieści i mówiące same za siebie ich piosenki naprawdę sprawiły, że cała szóstka była tutaj z nami. Była z nami też moja babcia w swym ulubionym niebieskim kolorze. W tym momencie, w uniesionym zachwycie, zrozumiałam, o co chodzi w tradycji meksykańskich ołtarzyków.
Zgasła pierwsza świeca. Oznacza to koniec zadumy. Wszyscy mogą przenieść się do kuchni na wspólne jedzenie pan de muerte maczanego w gorącej czekoladzie. Na ten pyszny moment czekają wszystkie dzieci. Zmarli jednak zostają z nami na cały dzień, 2 listopada podczas wspólnej biesiady zjemy (i wypijemy!) wspólnie z nimi zawartość ołtarzyka.
